Mijn dochter is verslingerd aan de lijstjes uit de “Hoe overleef ik…” boeken van Francine Oomen. Opeens bedacht ik dat het misschien een aardig concept was om te gebruiken voor mijn weblog. Dit is voor jullie, lieve lotgenoten, die hier misschien wat aan hebben. Tien overlevingstips van een Harde Overlever:
1. One day at a time. Zeker in het begin is dit de belangrijkste overlevingsstrategie. Je wordt overspoeld door informatie, emoties, onoverzichtelijke trajecten: waar (en wanneer) is het einde? Als je niet oppast, zie je door de bomen het bos niet meer. Mijn tip: hak het traject in stukjes en werk ze één voor één af. Ga niet zitten piekeren over chemotherapie voordat je eraan toe bent. Denk niet aan chemokuur 5 als je pas bij 2 bent. Stap voor stap, dag voor dag, één voor één.. Volgens mij helpt het echt. ‘One day at a time’ is het credo van de AA en onderdeel van het twaalf stappen plan voor verslaafden.
2. Houd je hoofd koel, sla niet op hol. Een belangrijke tip in de chaos van de eerste fase, maar ook op latere momenten als de paniek weer eens toeslaat. Niet doen. Kanker is een ongeremde woekering, die moet je dresseren en methodisch bestrijden. Door zelf op hol te slaan kan je ’t beest niet temmen. Vertrouw liever op de Rede dan op de Emotie. Angst is een verdomd slechte raadgever en tranen vertroebelen je zicht. Zorgvuldig verwerken van informatie helpt je om de paniek en angst te bedwingen. Doseer je emoties. Accepteer ook niet van anderen dat ze op hol slaan, zeg desnoods: “ik waardeer het dat je je zo betrokken voelt, maar zou je nu alsjeblieft je tranen willen drogen?”
3. Kom van de bank af! Ga niet zitten piekeren, maar zoek afleiding in die dingen die jou kracht en energie geven. Bewegen is goed voor je: je voelt je er beter door. Ik bedoel niet alleen fysieke beweging, maar ook mentale beweging. Afleiding kan je ook vinden in je werk, je hobbies en je dagelijkse routines.
4. Deel je verdriet en vreugde. Vier elk stapje dat je succesvol hebt afgerond. Maar ook als het niet zo lekker gaat, is delen van smart beter dan er mee blijven zitten. Zelf ben ik hier absoluut NIET goed in en ik weet dat dit mij in de weg staat.
5. Wees optimistisch, maar reëel. Pessimisten hebben meestal gelijk, maar optimisten leven langer en plezieriger. Dat is mijn vaste overtuiging. Optimisme moet geen ontkenning worden, maar van doemdenken word je ongelukkig. Houd dus altijd in je achterhoofd rekening met Plan B, maar ga voor de goede afloop!
6. Kwaliteit is belangrijker dan kwantiteit. Geldt voor je leven én je relaties.
7. Wees zuinig met je energie. Als kankerpatiënt heb je daar altijd te weinig van en energie heb je juist veel nodig. Bepaal waarvan en van wie jouw energie groeit en waar energie naar weglekt. Waar krijg je negatieve energie van? Die vriendin die steeds maar zegt hoe vreselijk ze het voor je vindt? Of degene die dat juist niet zegt? Kappen ermee. Steek alleen energie ergens in als jíj dat wilt. Als kankerpatiënt heb je ten slotte een prima excuus!
8. Denk niet alleen in termen van verlies, maar ook in groei. Door de heftige ervaring, die borstkanker is, de plotselinge en ongewenste confrontatie met je eigen sterfelijkheid, lijkt het alsof je alle zekerheden kwijt raakt. En dan ook nog eens je borst, je haar, je gezondheid, enzovoort. Maar, hoe gek het ook klinkt: je wint ook. Probeer ook eens aan die dingen te denken en niet alleen aan je verliezen. Veel kankerpatiënten beschrijven dat ze door hun ziekte intenser zijn gaan leven, dat hun relaties zich hebben verdiept, dat ze veel hebben geleerd over zichzelf. Ik vind dat je door borstkanker wordt teruggeworpen op je eigen ‘kern’. En dat is louterend.
9. Durf los te laten. Overleven betekent achterlaten, verder gaan. Durf die ziekte op een gegeven moment achter je te laten. Zet er een streep onder: vanaf nu probeer ik mezelf niet meer als ziek en zielig te zien, maar als gezond. Ik vond dat erg moeilijk. Misschien moet je zelfs op een gegeven moment accepteren dat je toch niet meer gezond bent, maar dat de ziekte weer is teruggekomen. Ook dan zal je de moed moeten opbrengen om los te laten, afscheid te nemen.
10. Trek je niets aan van wat anderen zeggen. Lijkt een rare overlevingstip van een overlever die anderen tips geeft, maar geloof mij: luister niet teveel naar anderen. Iedereen weet het altijd beter, maar jij weet het beste wat goed voor jou is en wat jou past. Sluit je vooral af voor verhalen over ‘mijn buurvrouw / tante met borstkanker’ en wees selectief in wat je oppikt van lotgenotensites. Ook daar lees je vooral jammerverhalen, de mensen met wie het goed gaat, komen daar vaak niet (meer).
AnneLoes 